Wist je dat de Minuut Stilte intussen 103 jaar lang bestaat? Toch is het nog steeds een gebruikelijke traditie in onze samenleving, denk maar aan de jaarlijkse minuut stilte die we houden bij Wapenstilstand, of onlangs nog uit respect voor de Brusselse politieman die stierf tijdens een interventie.
Regelmatig houden we nog een minuut stilte om ons medeleven en respect te uiten, onder andere bij de herdenking van overledenen, zoals oorlogs- of verkeersslachtoffers. Denk maar aan de minuut stilte voor de Brusselse politieman die stierf als gevolg van een steekpartij tijdens een interventie. Hoewel er andere manieren zijn voor het herdenken van overleden personen, zoals het uitrollen van een tapijt met alle namen van de slachtoffers, blijft de Minuut Stilte nog steeds de meest gebruikelijke manier om slachtoffers te herdenken.
Eerste Wereldoorlog
Waar die Minuut Stilte vandaan komt, zocht Knack-journalist Stijn Tormans uit in 2015, na de aanslagen van Parijs. In ‘De Wereld van Sofie’ op Radio 1 gaf Stijn een antwoord op deze vraag.
Unanimiteit over de oorsprong van de Minuut Stilte is er niet, maar wat wel zeker is, is dat men vanaf de Eerste Wereldoorlog stilte gebruikte om respect en rouw te tonen tegenover slachtoffers.
Edward George Honey
De Australische journalist en oud-strijder Edward George Honey schreef in mei 1919, bijna 104 jaar geleden dus, een brief aan de krant de London Evening News. Edward verbleef na de oorlog in Londen, waar hij zich ergerde aan het gefeest bij de eerste wapenstilstand na de gruwelijke tijd op het slagveld.
Brief naar de krant
Als eerbetoon aan zijn gestorven en verminkte ex-collega-soldaten, vond hij dit allesbehalve respectvol. Daarom pleitte hij in zijn brief naar de krant voor vijf minuten stilte om de slachtoffers van de oorlog te herdenken. Daarmee bedoelde hij dat het volledige openbare leven voor vijf minuten moest stilvallen: zowel in het verkeer, op straat, in theaters, als op andere publieke plaatsen.
Stille treinreis
Die stilte haalde de oud-strijder niet zomaar ergens vandaan. Een paar jaar eerder zat hij op een treinrit waar de dood van koning Edward VII werd omgeroepen. De reizigers waren zo in shock van het nieuws, dat ze minutenlang muisstil waren. Edward verwees in zijn brief naar deze treinreis, waarna hij op 11 november 1919 twee minuten stilte kreeg.
Vijf, twee of één minuut stilte?
Hoewel de lengte aanvankelijk varieerde tussen één, twee, vijf, of misschien wel meer dan vijf minuten, houdt men vandaag in Vlaanderen traditioneel één minuut stilte. Een reden daarvoor zou kunnen zijn dan sommigen zich niet langer dan één minuut kunnen concentreren of rustig houden.
