“Doven willen ook genieten van avondje uit”

Een avondje uit naar het theater of een concert? Dat wil Mo van Brakel mogelijk maken voor doven. Zij pleit ervoor dat bij elke voorstelling een tolk staat om het verhaal aan doven en slechthorenden te vertellen. De Nederlandse vertelt haar verhaal in De Gelderlander.

 

Het is haar grote wens dat over een jaar of tien iedereen zich bij een voorstelling afvraagt ‘waar is eigenlijk de tolk?’ Dat een tolk bij het nieuws of bij culturele evenementen de normaalste zaak van de wereld is.

Theatervoorstellingen

Zover is het nog lang niet. Al een aantal jaar steekt Mo van Brakel (50, Leimuiden) veel van haar vrije tijd in de stichting ‘Theater met tolk’. Samen met haar man en een bevriend stel, allen doof, regelen zij dat theatervoorstellingen worden ‘vertaald’ door een tolk. Een doventolk? Nee, zegt Mo fel. “Een tolk Nederlandse gebarentaal. Dat is mijn taal. Zoals jullie ook jullie eigen taal hebben, hebben wij dat ook.”

Bewustwording

Er is al wel iets meer aandacht voor doven en tolken, vertelt Mo. “Dankzij tolk Irma Sluis, die bij de corona-persconferenties stond, is er meer bewustwording. Voorheen werden wij wel eens als lastig gezien, het is een kwestie van mensen wakker schudden. Belangrijk nieuws konden wij niet volgen. Neem de tramaanslag in Utrecht, veel doven hadden pas veel later door wat er vlak bij hen gebeurde. Dat kan echt niet. Zo was het met corona in het begin ook. Er werd belangrijke informatie gedeeld, die wij niet meekregen.”

Met ondertiteling gokken

De opmerking dat er toch ondertiteling is, maakt Mo boos. “Dat is gewoon niet goed genoeg voor ons, ondertiteling is niet honderd procent betrouwbaar en je krijgt er niet de emoties mee door. Een tolk vertaalt echt alles. Voor ons is de Nederlandse taal een dode taal. Met alleen ondertiteling krijgen wij misschien veertig procent van het verhaal mee. Dan moeten we heel veel gokken. Zet jij maar eens een koptelefoon op, zodat je niks meer hoort en kijk dan een programma met ondertiteling.”

Dovenschool

Erbij horen, onderdeel zijn van de maatschappij. Ook dat telt mee voor de Leimuidense. Ze werd doof geboren, maar in haar familie kende niemand gebarentaal. Zelf leerde ze die op de dovenschool. Werd er in de familie hard om iets gelachen, dan moest het aan Mo nog een keer uitgelegd worden en moest ze door middel van liplezen en spraak proberen de grap mee te krijgen. “Dan was het al helemaal niet meer leuk”, vertelt ze.

Musical Titanic

Mo doet haar verhaal met hulp van tolk Suzanne Heuft uit Woerden. Zij was tolk bij de musical Titanic in Theater Castellum in Alphen. “Alles was prima geregeld”, zegt Mo. “De tolk had een eigen kleedkamer. Zij werden betaald door de gemeente, daar mag Alphen best trots op zijn. De productie van Titanic was ook heel meewerkend. Het was echt helemaal top, ik heb er geen woorden voor. Dit is wat we willen.”

Lees het volledige verhaal op https://www.gelderlander.nl/gezond/mo-wil-bij-iedere-theatervoorstelling-een-tolk-doven-willen-ook-genieten-van-avondje-uit~aa0a9cdb/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F&cb=49929b013ddc0bff8d33a8a96769d2b0&auth_rd=1.