Een 45-jarige Britse man liep permanente gehoorschade op na zijn besmetting met SARS-CoV-2. Was dit een uitzonderlijk geval, of komen symptomen zoals oorsuizen en doofheid meer voor dan we denken na een coronabesmetting ?
Smaak- en geurverlies, winterhanden, orgaanschade,… Dat het nieuwe coronavirus SARS-CoV-2 ongewone symptomen veroorzaakt is al even geweten. Maar problemen met het gehoor? Dat lijkt toch iets nieuws te zijn. Het was inderdaad de eerste keer dat Britse artsen het waarnamen bij een met het coronavirus besmette landgenoot. Hoewel hij herstelde van Covid-19, hield hij er toch een onaangenaam aandenken aan over in de vorm van eerst oorsuizen (ook wel gekend als tinnitus) in zijn linkeroor, gevolgd door permanent gehoorverlies. Verdere testen wezen uit dat de man hoogstwaarschijnlijk schade had opgelopen aan een zenuw of het middenoor zelf. Had deze persoon gewoon pech en ging het hier om een geïsoleerd geval? Of komt dit vaker voor?
Het ging dan wel om een Britse primeur, het was geen wereldwijde. Al enkele maanden terug, in april, observeerden artsen voor het eerst dat Covid-19 ook een impact op het gehoor kan hebben. Iets wat nog nooit was waargenomen bij andere coronavirussen zoals MERS-CoV of SARS-CoV-1. Een herstellende Thaise vrouw liep permanente gehoorschade op door haar coronabesmetting. In daaropvolgende maanden sijpelden nog gelijkaardige waarnemingen binnen vanuit andere landen. In Duitsland had een 60-jarige man dezelfde klachten als de Britse patiënt, eerst oorsuizen gevolgd door doofheid. En ook in Turkije, Iran en Egypte zagen artsen verschillende patiënten binnenkomen of buitengaan met gehoorproblemen.
Twee grotere studies, een Turkse en een Britse, toonden ook wat de omvang van het probleem is. In de eerste had 2 procent van 155 Covid-19-patiënten last van oorpijn, 1,2 procent van oorsuizen en 0,6 procent van gehoorverlies. Bij de tweede studie lagen de cijfers wat hoger. Zo’n 13 procent van 138 Britse patiënten gaf aan last te hebben met gehoor. Geen torenhoge cijfers, maar SARS-CoV-2 lijkt wel degelijk betrokken te zijn bij het ontwikkelen van klachten zoals oorsuizen, doofheid, en draaiduizeligheid.
Beeld ter illustratie © Getty Images/iStockphoto
Hoe het virus deze klachten veroorzaakt blijft voorlopig wel nog een mysterie. Eén van de circulerende wetenschappelijke hypotheses is dat het virus schade veroorzaakt in het oor door cellen in het binnenoor te infecteren en doden of door er lokaal een ontsteking te veroorzaken. Dit is nog nooit aangetoond bij dit soort coronavirussen, maar komt wel regelmatig voor bij andere virale infecties door bijvoorbeeld het herpesvirus, mazelenvirus en HIV. Mogelijk bewijs voor deze gedachtegang is een autopsierapport dat de aanwezigheid van genetisch materiaal in het middenoor en bot rondom het binnen- en middenoor rapporteerde. Het coronavirus lijkt dus zijn weg te kunnen vinden tot in onze oren.
Een andere hypothese is dat SARS-CoV-2 niet op een directe manier voor schade zorgt, maar op een indirecte manier. Door zenuwen aan te tasten, of de regio’s in onze hersenen die verantwoordelijk zijn voor het verwerken van de geluiden die onze oren waarnemen. De oren werken dan nog perfect, maar de boodschap komt gewoonweg niet aan in de hersenen of wordt er niet meer verwerkt. Geen onmogelijk scenario, want wetenschappers hebben al virusdeeltjes teruggevonden in de temporale kwab en hersenstam. Een andere indirecte manier is dat Covid-19 ervoor zorgt dat er te weinig zuurstof aanwezig is in het bloed, een situatie waar bepaalde cellen in de oren die instaan voor ons gehoor heel gevoelig voor zijn.
Beeld ter illustratie. © REUTERS
Tot slot opperen sommige wetenschappers ook dat niet het virus, maar de behandelingsstrategieën wel eens aan de basis van de gehoorproblemen kunnen liggen. In juni verscheen er nog een publicatie waarin verschillende artsen van het universitair ziekenhuis van Ferrara (gelegen in Italië) waarschuwden voor de neveneffecten van medicijnen zoals favipiravir, hydroxychloroquine en remdesivir. Die kunnen namelijk leiden tot dit soort klachten, een fenomeen dat ‘ototoxiciteit’ wordt genoemd. Het optreden van de problemen met het gehoor hangt af van de toegediende dosis en lengte van de behandeling en kan zich soms pas weken of maanden later voordoen.
Met andere woorden, er is nog veel onduidelijkheid over de relatie tussen gehoorproblemen en SARS-CoV-2. Iets waar de wetenschap zich zeer bewust van is. Daarom roepen wetenschappers nu ook op om hier meer onderzoek naar te doen, alsook naar andere mogelijke langetermijngevolgen van een besmetting met het virus.