Al sinds 1982 hoorden plaatselijke inwoners van het eilandje Príncipe ‘s nachts een krassend geluid. Volgens een studie die twee dagen geleden verscheen in het vakblad ZooKeys, blijkt het het geluid van een nieuwe soort dwergooruil te zijn. Dat schrijft nationalgeographic.com.
Príncipe is een van de twee hoofdeilanden van het eilandstaatje São Tomé e Príncipe en ligt vlak voor de Westkust van Afrika. Jarenlang al galmt er ‘s nachts een vreemd geluid in het zuidelijke deel van het eiland. Hoewel het gebied nu onbewoond is, merkten plaatselijke inwoners het geluid veertig jaar geleden al op. Ook onderzoekers vroegen zich lange tijd af wat het was. Tot het academisch tijdschrift ZooKeys enkele dagen geleden een studie publiceerde waaruit blijkt dat de schuldige een nieuwe soort is in het geslacht van de dwergooruil.
Krekel, kat, aap of uil?
Het geluid begint kort na zonsondergang en klinkt soms als het getsjirp van een krekel, soms als het gemiauw van een kat en dan weer als het geroep van een aap. Wetenschappers ontdekten nu dat het eigenlijk gaat om de Príncipe-dwergooruil, ook wel Otus bikegila genoemd. De uil is één van de in totaal 59 soorten uit het geslacht van kleine, bruinachtige dwergooruilen. Tot nu toe weten onderzoekers nog maar weinig over de nieuwe soort. Zo is nog onbekend met welke prooidieren de Otus bikegila zich voedt, volgens welke methode de uil jaagt en wat de functie van het vreemde geluid is.
Puzzel
“De studie is een zogenaamd geïntegreerd onderzoek, want het gaat een beetje om een puzzel,” zegt Bárbara Freitas in National Geographic. Freitas is naast evolutiebiologe van het Museo Nacional de Sciencias Naturales in Madrid, ook medeauteur van de nieuwe studie. Wetenschappers denken dat het dier volledig afhankelijk is van het inheemse bos. “Het is al een beschermd gebied, maar dat kan heel gemakkelijk worden beschadigd”, aldus Freitas in National Geographic. Wetenschappers hebben dan ook in een andere studie aan de International Union for Conservation of Nature, gevraagd om het voortbestaan van de pas ontdekte uil te beschermen door hem meteen als ‘bijna uitgestorven’ te classificeren.
Gids Bikegila
De speciale naam Otus Bikegila is niet zomaar uit de lucht gegrepen. De bijnaam verwijst naar Ceciliano do Bom Jesus, een plaatselijke gids die door zijn vrienden Bikegila wordt genoemd. Zonder hem zouden wetenschappers de soort misschien nooit officieel hebben ontdekt en kunnen beschrijven in een studie. Als eerbetoon aan Bikegila, noemden Freitas en haar collega’s de nieuwe soort naar hem.
Bijna 25 jaar lang gidste hij wetenschappers op elke expeditie om de uil te vinden. In juli 2016 kon het uiltje op een van die zoektochten eindelijk worden gefotografeerd. Bikegila en Hugo Pereira, een andere medeauteur van de studie, konden de Príncipe-dwergooruil toen eindelijk vangen. Hierdoor konden wetenschappers de nieuwe soort wetenschappelijk beschrijven. Later werden nog meer exemplaren gevangen (en weer vrijgelaten) en het DNA van die uiltjes bewees dat deze vogel verschilde van de tot dan toe bekende soorten dwergooruilen.
“Akoestische monitoring“
Freitas en haar collega’s hebben nog een derde onderzoek gepubliceerd, een preprint waarin ze de methode uiteenzetten waarmee ze de nieuwe soort konden vinden. Die methode noemen ze de ‘passieve akoestische monitoring’. Volgens de wetenschappers kan deze methode worden gebruikt om potentieel nieuwe soorten in onherbergzame gebieden te identificeren.
Ook om de Príncipe-dwergooruil te vinden, werd deze methode toegepast. De onderzoekers gebruikten eerst audiorecorders om de geluiden en het geroep van nachtdieren in het woud vast te leggen. Daarna speurden ze al deze gegevens af op de typische roep van dwergooruilen, een korte en herhaalde ‘TUU’-klank.
Nieuwe nachtdieren ontdekken via geluid
Freitas ontwierp een computerprogramma om het specifieke geluid van de Príncipe-dwergooruil uit de vele uren aan audio-opnamen te onderscheiden van het geluid van papegaaien, insecten en andere nachtdieren.
Volgens Freitas is passieve akoestische monitoring vooral zo nuttig omdat wetenschappers de opnames kunnen blijven analyseren. Dat betekent dat met dezelfde gegevens potentieel nieuwe soorten nachtdieren alsnog ontdekt kunnen worden. “Met deze methode zal onze huidige kennis duidelijk toenemen,” sluit Freitas af in National Geographic.
Bron: nationalgeographic.com, ZooKey
